Wraca woda

Pięć lat temu w mediach ukazały się publikacje, wieszczące katastrofę ekologiczną w wyniku wysuszenia przez kopalniane odwodnienie okolicznych jezior. Tymczasem trzy miesiące temu poseł Krzysztof Brejza oskarżył KWB o... podtopienie nadgoplańskich miejscowości.

Wizję wysuszania okolicznych jezior zaczęły roztaczać media po opublikowaniu opracowania „Ocena oddziaływania odwodnienia odkrywek w rejonie Kleczewa, prowadzonych przez Kopalnię Węgla Brunatnego „Konin” S.A. w Kleczewie, na poziomy wody w jeziorach położonych przy wododziale rzeki Noteć i rzeki Warty”.

Dokument sporządzili w czerwcu 2006 roku prof. dr hab. Piotr Ilnicki oraz mgr inż. Wojciech Orłowski na zlecenie Związku Gmin Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Opracowanie wywołało spore poruszenie i szeroką dyskusję w różnych środowiskach, zainteresowanie działaczy Greenpeace i naukowców, a prasa, radio i telewizja rzucały jednoznacznie wymownymi tytułami: „Wizja katastrofy ekologicznej na Kujawach”, „Lasom Miradzkim na Kujawach grozi zagłada”, „A wody w jeziorach coraz mniej” i wreszcie – najbardziej zastanawiający w świetle pretensji posła Krzysztofa Brejzy, pytającego przecież Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, czy aby kopalnia nie przekracza miesięcznych limitów odpompowywania wody do Noteci i Gopła - „Powstanie Kopalnia – Gopło wyschnie”.

Po zapoznaniu się z opracowaniem, kopalnia wniosła krytyczne uwagi, stwierdzając że zostało wykonane nieobiektywnie, nie poparto go badaniami hydrogeologicznymi ani nie przeprowadzono analizy opadów atmosferycznych. KWB argumentowała, że główną przyczyną obniżenia się zwierciadła wody w tych jeziorach jest brak stosownej ilości opadów atmosferycznych w ostatnich latach a także zlokalizowane w otoczeniu jezior ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych.

Argumentów kopalni nie przyjmowano. Dopiero poseł Krzysztof Brejza wykazał praktycznie ich słuszność, pytając GIOŚ czy aby KWB nie wlewa do Gopła za dużo wody. Do takiego kroku skłoniły go skargi mieszkańców gmin Pakość i Kruszwica, gdzie w lutym tego roku pod wodą znalazło się wiele pól, a Ostrówek koło Kruszwicy położony dotąd na półwyspie Przymiech, wskutek podniesienia się wody w Gople nagle znalazł się... na wyspie.

- Znaczne ilości opadów atmosferycznych w latach 2009 i 2010, przekraczające średnią z wielolecia, spowodowały dopływ wody do jezior i udrożnienie połączeń między nimi – tłumaczy zmianę sytuacji Arkadiusz Michalski, główny inżynier do spraw ochrony środowiska kopalni Konin. - Skutkuje to podniesieniem zwierciadła wody we wszystkich jeziorach, zmniejszeniem powierzchni plaż, a w przypadku dalszych mokrych lat spowoduje przepływ wody kanałem Ostrowo-Gopło z jeziora Ostrowskiego do jeziora Gopło.

Najwyższy wzrost poziomu lustra wody w okresie od stycznia 2010 r. do lutego 2011 r. stwierdzono w jeziorach: Suszewskim (o 3,11 m), Wilczyńskim (1,91 m), Kownackim (1,55 m), Budzisławskim (0,23 m) i Ostrowskim w miejscowości Ostrowo (1,17 m). - Porównując rzędne lustra wody z wielkością opadów w danym roku, należy stwierdzić, że wielkości te są wprost proporcjonalne – dodaje Arkadiusz Michalski. – Dzieje się tak, mimo że kopalnia prowadziła i nadal prowadzi działalność wydobywczą, odprowadzając przy tym znaczne ilości wód, pochodzących z odwodnienia.

Oprócz autorów opracowania z 2006 roku gorącymi zwolennikami podsumowujących je wniosków byli profesorowie Jerzy Mastyński i Arnold Jarczewski oraz dr Michał Kupczyk a także wielu wójtów i burmistrzów zrzeszonych w Związku Gmin Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Wyniki tego opracowania posłużyły do powołania i głośnej działalności Stowarzyszenia Ochrony Środowiska Naturalnego „Przyjezierze” z prezesem Józefem Drzazgowskim. - Ze względu na szeroko rozpropagowaną kampanię antykopalnianą napotykaliśmy z tego powodu i wciąż napotkamy wiele trudności w swej działalności – wyjaśnia Arkadiusz Michalski.

Zdanie „Wraca woda a z nią życie” znaleźć można na stronie internetowej Stowarzyszenia Ochrony Środowiska Naturalnego „Przyjezierze” i dotyczy powrotu wody do jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego: Suszewskiego, Budzisławskiego, Kownackiego, Ostrowskiego i Wilczyńskiego. – Czy ktoś przeprosi teraz publicznie kopalnię Konin? – pyta Arkadiusz Michalski.

Zdjęcia z 2011 r.: P. Ordan