Великдень або Wielkanoc: як українці та поляки зустрічали найсвітліше свято року

Polska nazwa „Wielkanoc” wskazuje na wielką noc, a ukraińska Welykdeń na wielki dzień. To największe święto wszystkich chrześcijan na świecie. Niektóre polskie zwyczaje zaskoczyły nas Ukraińców, inne okazały się bardzo podobne. Zdziwił nas na przykład powszechny w Polsce zajączek chowający słodycze i polewanie wodą w wielkanocny poniedziałek.

Intrygująca była dla mnie już sama nazwa – Wielkanoc i czas, w jakim to święto jest obchodzone w Polsce- 17 kwietnia. Przed tym wydarzeniem wierzący Polacy odbyli czterdziestodniowy post (podobnie jak prawosławni). Kiedy wszyscy katolicy celebrowali Wielkanoc, wierni prawosławni obchodzili w tym dniu Niedzielę Palmową. W Ukrainie w tym dniu święci się w cerkwi gałązki wierzby, po czym zanosi się je do domu i układa w pokojach. Poświęconymi gałązkami lekko uderza się swoich krewnych, ponieważ jeśli uderzysz świętą wierzbą w plecy, życząc zdrowia i dobrego samopoczucia, wszystkie choroby i kłopoty znikną. Jeśli w tym dniu ktoś zobaczył Ukrainkę okładającą swoje dziecko gałązką, mówiącą: „Nie ja biję - wierzba bije… „, lepiej, aby nie dzwonił na policje.

Na uwagę zasługują także pisanki lub „drapaki i kraszanki”. Te wielkanocne ozdoby można spotkać zarówno w Polsce, jak i w Ukrainie. W moim kraju wykorzystuje się je także do zabawy. W dzień Świętego Śniadania urządza się „jajeczną bitwę”. Obecni przy stole na zmianę pukają się malowanymi jajkami – wygrywa ten, którego jajko zachowało nienaruszoną skorupkę.

Moim zdaniem najciekawszą tradycją wielkanocną w Polsce są prezenty od Zajączka Wielkanocnego. Najmłodsi szukają smakołyków, czekoladowych jajek i prezentów na trawnikach swoich domów. Zbierają je do koszyka i mają nadzieję, że złapią zajączka wielkanocnego za ogon, ale jak dotąd nikomu się to nie udało.

Zdziwił mnie również zwyczaj oblewania wodą w Lany Poniedziałek. Jak mi tłumaczyły starsze osoby, polewanie wodą jest porównywane do chrztu i błogosławieństwa. Uważa się, że woda tego dnia ma właściwości lecznicze i ma nadprzyrodzone moce. 

Wielkanoc prawosławną obchodziliśmy w tym roku 24 kwietnia. W przeddzień, w Koninie wolontariusze starali się odtworzyć atmosferę ukraińskich świąt. Na stołach ustawionych koło Konińskiego Domu Kultury pojawiły się nasze tradycyjne potrawy: barszcz ukraiński, ciasto wielkanocne, domowe kiełbaski, pisanki – wszystko to wprowadziło nas w atmosferę domowego świętowania. Ciepła słoneczna pogoda i język ukraiński, który wszędzie było słychać, wywołały łzy wzruszenia. 

Mam nadzieję, że Wielkanoc przyniesie pokój w Ukrainie i kolejne święta będziemy obchodzić w naszej ojczyźnie. Wtedy z radością zaprosimy Polaków, którzy otaczają nas troską i ciepłem.