Szacuje się, że w ciągu najbliższych pięciu lat około 2,2 tys. pracowników Grupy ZE PAK będzie musiało zmienić miejsce pracy. Większość z nich czeka więc podnoszenie lub zmiana kwalifikacji, by nie zasilić szeregu klientów urzędu pracy. Gdzie mogą znaleźć pomoc?

Kompleks paliwowo-energetyczny miał na przestrzeni lat duży wpływ na rozwój gospodarczy i społeczny regionu konińskiego. Jednocześnie przyczyniał się do rozwoju innych branż i przekładał na zatrudnienie w bezpośrednim i pośrednim otoczeniu. Stąd uzasadnione obawy, że w nadchodzącym okresie transformacji w kierunku neutralności klimatycznej ulegnie ono redukcji, a kwalifikacje pracowników odchodzących z pracy w sektorze nie będą dostosowane do potrzeb zmieniającej się lokalnej gospodarki i lokalnego rynku pracy.

Aktualnie nasza gospodarka jest jeszcze pobudzana przez sektor związany z górnictwem i energetyką, jak też przez znaczne środki pochodzące z wyższych niż przeciętne wynagrodzeń pracowników Grupy ZE PAK. Jednak żeby w najbliższych latach region nie utonął w bezrobociu i depopulacji, konieczna jest jej dywersyfikacja i modernizacja.

Działać nim będzie za późno

W latach 2020-2022 przygotowano Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Wielkopolski Wschodniej. To dokument stanowiący podstawę do wydatkowania środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) w latach 2021-2027 oraz do korzystania z innych unijnych źródeł finansowania transformacji regionów górniczych UE. Plan opiera się na diagnozie, z której wynika, że już obecnie Wielkopolska Wschodnia (WW), obejmująca powiaty kolski, turecki, słupecki, koniński oraz miasto Konin, jest jednym z najgorzej rozwiniętych gospodarczo obszarów Wielkopolski, biorąc pod uwagę PKB na jednego mieszkańca – 71% średniej województwa wielkopolskiego, 77,5% – krajowej, 55% – UE.

– Ta analiza wskazuje, że nadchodzące zmiany będą się wiązały z narastaniem kryzysu społeczno-gospodarczego – mówi ekonomista dr hab. Artur Zimny, prof. i rektor ANS w Koninie. – Jeśli osoby, które bezpośrednio dotknie transformacja energetyczna nie przekwalifikują się, to bezrobocie znacznie wzrośnie. A przecież już teraz jest stosunkowo wysokie – powiaty koniński i słupecki miały pod koniec zeszłego roku najwyższą stopę bezrobocia w województwie, odpowiednio – 9,4 i 7,3%, przy 2,9 w całym województwie i 5,2% w Polsce. Poza tym redukcja dawnych miejsc pracy i trudności w znalezieniu nowej w innych sektorach mogą przyczynić się do zwiększenia migracji mieszkańców, w szczególności ludzi młodych. W ten sposób pogłębi się już i tak znacząca depopulacja. Może też wzrosnąć poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego – uważa.

Spójny plan

W maju tego roku Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego, ogłosił w Koninie, że Wielkopolsce Wschodniej przyznano z FST 414 mln euro. Bardzo chwalił nasz region, który jako pierwszy w Polsce otrzyma unijne środki na transformację energetyczną. Chwalił Agencję Rozwoju Regionalnego (ARR) w Koninie, którą nazwał silnym graczem, a także ZE PAK, związki zawodowe, samorządy i inne regionalne instytucje, w tym ANS, które czując ciężar odpowiedzialności, wspólnie przygotowały spójny plan transformacji.

Będzie więc mieć swój udział we wdrażaniu projektu zielonej transformacji naszego regionu również ANS w Koninie. – Z myślą o mieszkańcach subregionu przygotowaliśmy projekt „Rozwój studiów o profilu praktycznym i form kształcenia ustawicznego dostosowanych do potrzeb Wielkopolski Wschodniej”. Od początku 2024 roku do połowy roku 2029 poprowadzimy różnego rodzaju formy kształcenia niestacjonarnego na kierunkach, które wpisują się w tak zwane inteligentne specjalizacje, czyli takie, które wykorzystują miejscowe zasoby, w tym surowce naturalne, a więc kluczowe z punktu widzenia subregionu branże – wyjaśnia rektor Zimny.

Założenia obejmują, że w programie może wziąć udział 1150 osób: 560 z wykształceniem średnim branżowym lub policealnym oraz 590 z wykształceniem wyższym (absolwenci kolegiów, studiów I i II stopnia).

Wysokość dofinansowania tych działań z FST oszacowano na 8,6 mln zł. Wraz ze środkami planowanymi z budżetu państwa kwota będzie wynosić łącznie ponad 12,2 mln zł.

Kształcenie na każdym poziomie

Zakres tematyczny studiów, szkoleń i kursów dostosowany będzie do potrzeb lokalnej gospodarki i tym samym rynku pracy, co przyniesie korzyści zarówno z punktu widzenia miejscowych przedsiębiorców, którzy zyskają pracowników o wymaganych kompetencjach, jak i z punktu widzenia pracowników. Ci drudzy, dzięki wyższym lub nowym kwalifikacjom dostosowanym do wymogów zakładów, zyskają łatwiejszy dostęp do trwałych miejsc pracy wysokiej jakości, szczególnie w zawodach deficytowych, przez co zasilą m.in. branżę transportowo-logistyczną, budowlaną i produkcyjną.

Projekt obejmuje:

1. Studia I stopnia o profilu praktycznym na kierunkach:

• automatyka i robotyka w zakresie: odnawialnych źródeł energii (OZE), metod projektowania wirtualnego,
• mechanika i budowa maszyn w zakresie: odnawialnych źródeł energii, eksploatacji pojazdów i elektromobilności,
• logistyka w zakresie: transportu i spedycji, magazynowania i obsługi rynku.

2. Studia II stopnia o profilu praktycznym na kierunku zarządzanie i inżynieria produkcji w zakresie: transportu i logistyki produkcji, przygotowania i organizacji produkcji.

3. Studia podyplomowe w zakresie: budownictwa energooszczędnego i alternatywnych źródeł energii, logistyki i zarządzania łańcuchem dostaw, oszczędnego wytwarzania.

4. Kształcenie specjalistyczne (3-semestralne) w zakresie: odnawialnych źródeł energii, gospodarki magazynowej.

5. Kursy i szkolenia techniczne w zakresie: eksploatacji pojazdów elektrycznych i wodorowych, energetyki wodorowej, instalacji pomp ciepła i klimatyzacji, projektowania i instalacji systemów fotowoltaicznych, projektowania stron internetowych, programowania w języku C# i technologii .NET, technologii łączenia, a także kursy i szkolenia logistyczne w zakresie: magazynowania, metod optymalizacji produkcji, transportu i logistyki.

6. Specjalistyczne kursy językowe w zakresie: języka angielskiego technicznego i logistycznego oraz języka niemieckiego technicznego i logistycznego.

Realizacja zajęć praktycznych w odpowiednio wyposażonych laboratoriach i pracowniach pozwoli na zapoznanie się ze sprzętem i oprogramowaniem używanym aktualnie w przemyśle – szczególnie w kontekście nowo tworzonych w WW zakładów produkcyjnych. Projekt przewiduje ponadto doposażenie laboratorium OZE, m.in. w nowoczesny elektrolizer do wytwarzania „zielonego wodoru”, a także laboratorium inżynierii logistycznej oraz pracowni komputerowych.

Dla matek z małymi dziećmi również

– Wszystkie wymienione formy kształcenia będą realizowane w trybie popołudniowo-weekendowym. To pozwoli pogodzić obowiązki rodzinne i zawodowe z nauką na uczelni. A ponieważ bezrobocie wśród kobiet jest wyższe niż wśród mężczyzn, będziemy namawiać kobiety do podnoszenia kwalifikacji przez naukę na kierunkach technicznych. A kiedy panie będą na zajęciach, my zapewnimy w tym czasie ich dzieciom, przede wszystkim tym młodszym, bezpłatną opiekę – zachęca rektor.

* * * * *

– ANS w Koninie, jako jedyna państwowa uczelnia w subregionie, zamierza przez edukację wywrzeć także wpływ na zmianę mentalności mieszkańców naszego subregionu i zrozumienie konieczności dostosowania się do zachodzących zmian, w tym uczenia się przez całe życie – podkreśla Artur Zimny, prof. i rektor ANS w Koninie.

Materiał przygotowała Akademia Nauk Stosowanych w Koninie

Artykuł dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.