Kościół w liczbach. Mniej powołań i chrztów, więcej wiernych w kościołach

Niemal 25% – tylu katolików zobowiązanych do uczestnictwa w mszach świętych w diecezji włocławskiej rzeczywiście w nich uczestniczy. Dane dot. zaangażowania wiernych w życie Kościoła opublikował Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.

Instytut co roku publikuje dane dot. Kościoła katolickiego. Statystyki obejmują m.in. uczestnictwo w mszy świętej, przyjmowanie komunii i innych sakramentów, np. chrztu czy małżeństwa, a także liczbę powołań i parafii. Dane publikowane są dla diecezji, które w Kościele katolickim przyrównać można do tego, czym w państwie są województwa, choć ich granice geograficzne są różne.

Wschodnia Wielkopolska, w większości, należy do diecezji włocławskiej. Diecezja rozciąga się jeszcze bardziej na północ, obejmując również rejony Włocławka, Aleksandrowa Kujawskiego oraz na południe – do Sieradza i Zduńskiej Woli. Nie obejmuje natomiast zachodniej części naszego regionu, czyli powiatu słupeckiego oraz m.in. okolic Wilczyna, Kleczewa i Goliny.

W diecezji gorzej niż w kraju

Jakie wnioski płyną z danych za 2023 rok? Że w diecezji włocławskiej relatywnie więcej osób aktywnie uczestniczy w życiu Kościoła. Wskaźnik dominicantes nieznacznie wzrósł – z 24,6% do 24,91%. Oznacza to, że niemal co czwarty zobowiązany do tego katolik (czyli osoba zdrowa, sprawna i powyżej siódmego roku życia) uczestniczy w niedzielnej mszy świętej.

Relatywnie więcej jest też osób przystępujących do komunii, czyli communicantes – 11,77% wszystkich zobowiązanych katolików, choć jeszcze rok wcześniej było to 10,9%.

W obu statystykach diecezja włocławska jest jednak poniżej krajowej średniej. Wskaźnik dominicantes w 2023 r. wyniósł 29,02%, a communicantes – 14,02%. Najwyższe odsetki osób uczestniczących w mszy św. i przystępujących do komunii są na wschodzie i południu kraju oraz w diecezji pelplińskiej, obejmującej część Pomorza.

Mniej sakramentów i kapłanów

Znacznie mniej wiernych przystępuje jednak do innych sakramentów. Liczba chrztów spadła z roku na rok o ponad 10%, liczba osób przystępujących do I Komunii – o prawie 2%, a liczba zawieranych małżeństw – o niemal 16%. W porównaniu do 2019 r. te spadki są jeszcze większe. Chrztów – o prawie 25%, małżeństw o ponad 31%. Znacząco wzrósł odsetek przystąpień do I Komunii Świętej, ale ma to związek z reformami w oświacie, które poskutkowały niskimi liczbami przyjmowania tego sakramentu w 2019 r.

Liczba chrztów w diecezji włocławskiej

Systematycznie spada też uczestnictwo w religii. Według najnowszych danych – o dwa punkty procentowe. W roku szkolnym 2023/2024 na takie zajęcia chodziło w diecezji włocławskiej 83,5% uczniów. Pięć lat wcześniej było to 95%.

Mniej jest także kapłanów. Liczba księży w diecezji w 2023 r. spadła do 473 kapłanów, czterech mniej, niż rok wcześniej. Ale w 2018 r. było ich aż 521. Tej liczbie raczej szybko nie uda się dorównać, coraz mniej jest bowiem chętnych, by księżmi zostać. W 2023 r. liczba alumnów w diecezjalnych seminariach wyniosła 21, dwóch mniej, niż w 2022 r. W 2018 r. ta liczba była dokładnie dwa razy większa – 42.

Liczba księży w diecezji włocławskiej

Nie chodzą już na mszę „z przyzwyczajenia”

Te liczby to obraz zmieniających się praktyk religijnych Polaków. – Punktami zwrotnymi była śmierć papieża Jana Pawła II i pandemia – przyznał podczas prezentacji najnowszego raportu przewodniczący Rady Naukowej ISKK prof. Krzysztof Koseła. Jak dodał, duże znaczenie mają też zmiany demograficzne, w tym spadająca liczba ludności kraju. – Polskie społeczeństwo się „zwija”. Jesteśmy w czasie wielkiej zmiany społecznej, samotność stała się plagą, żyjemy w cywilizacji cyfrowej, zawieramy mniej małżeństw, więc jest także mniej rodzin – podkreślił. 

Prof. Kosela ocenił, że katolicy coraz poważniej traktują swoją wiarę. – Katolików, którzy chodzą do Kościoła „z przyzwyczajenia”, już właściwie nie ma.