Między magią a religią. Chrześcijański amulet tekstowy z Rękawczyna

W zbiorach Muzeum Okręgowego w Koninie znajduje się unikatowy, ołowiany amulet tekstowy, odkryty podczas jednego z sezonów badań w ramach Międzynarodowych Obozów Archeologicznych (2018 r.), prowadzonych przez muzeum oraz Stowarzyszenie Współpracy Polska-Wschód w Rękawczynie, gm. Orchowo, woj. wielkopolskie.

Zabytek ten został znaleziony na wschodnim skłonie wzgórza, około 50 m od funkcjonującego tam w XIV w. kościoła pw. św. Wawrzyńca i otaczającego go cmentarza.

Na wystawie pt. „Między magią a religią. Chrześcijański amulet tekstowy z Rękawczyna” zostanie zaprezentowany ten wyjątkowy zabytek. Po wnikliwych analizach cech morfologicznych użytego w nim pisma oraz kontekstu odkrycia, został wydatowany na drugą połowę XIV wieku.

Średniowieczne ołowiane amulety tekstowe były używane jako talizmany mające na celu ochronę przed złem, chorobami lub złymi duchami. Wykonywali je wykształceni duchowni, zgodnie z życzeniami wiernych. Często zawierały teksty modlitw, formuły magiczne lub symbole religijne, takie jak krzyże, chrystogramy (np. „IHS”), czy wizerunki świętych. Niektóre amulety zawierały teksty związane z magią, np. zaklęcia ochronne czy formuły mające przynieść szczęście. Noszono je blisko ciała, najczęściej na szyi (w woreczku). Wierzono, że mają moc uzdrawiania.

Zabytki te są fascynującym przykładem synkretyzmu religijnego, łączącego elementy chrześcijaństwa z wcześniejszymi tradycjami magicznymi. Amulet z Rękawczyna jest pierwszym tego typu znaleziskiem z Polski, a tym samym unikalnym regionalnym świadectwem dość powszechnych w Europie Środkowej średniowiecznych praktyk chrześcijańskich, pełniących funkcję magii leczniczej lub ochronnej i zachowujących elementy dawnych tradycji pogańskich.

Na wystawie  „Między magią a religią. Chrześcijański amulet tekstowy z Rękawczyna” oprócz ujrzenia tytułowego artefaktu będzie można dowiedzieć się o kontekście jego odkrycia, cechach charakterystycznych oraz o samym tekście w nim zawartym: jego symbolice i mocy, jak również o pochodzeniu, rodzajach amuletów tekstowych i ich występowaniu w Europie.

 

Wystawa czynna od 6 września do 19 listopada.