Synagoga w Koninie czeka na drugie życie. Miasto złożyło wniosek o wsparcie

Czy konińska synagoga odzyska swój dawny blask? Miasto, które pięć lat temu przejęło zabytek, stara się pozyskać pieniądze na jego renowację z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Stosowny wniosek został już złożony i obecnie przechodzi proces oceny. 

Całkowity koszt remontu, konserwacji, przebudowy i wyposażenia obiektu wynosi 18 milionów złotych. Z Funduszu można uzyskać dofinansowanie w wysokości 90 procent. Potrzebny jest także wkład własny (1,8 mln zł), który decyzją radnych został już zabezpieczony w budżecie miasta. Jeśli samorząd otrzyma dofinansowanie – a według wiceprezydenta Pawła Adamowa szanse są duże – prace w budynku mogą rozpocząć się już w przyszłym roku. 

– W ramach Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji przewidziano także środki na rewitalizację. Jesteśmy jedną z trzech gmin, które mają gotowy program rewitalizacji i – co najważniejsze – ujęliśmy w nim synagogę – mówi Paweł Adamów.  Jeśli miasto otrzyma dotację, zostaną wykonane m.in.: ogrodzenie, odwodnienie, remont fundamentów, nowa stolarka okienna i drzwiowa, elewacja oraz dach. Odrestaurowane zostaną także polichromie i zakupione wyposażenie synagogi. Z projektu wyłączono natomiast garaże znajdujące się za budynkiem – po zakończeniu prac mają zostać wydzierżawione lub sprzedane. Mogłaby tam powstać np. gastronomia. 

W odnowionej synagodze ma rozpocząć działalność Centrum Czterech Kultur – miejsce przeznaczone na koncerty, konferencje i wernisaże. Część budynku zostanie przeznaczona na zbiory biblioteczne. – Po Domu Zemełki to drugi zabytek, o który chcemy zadbać i go uratować – dodaje wiceprezydent. 

Synagoga została wybudowana w 1830 roku. Do jej budowy wykorzystano m.in. elementy pozostałe po zrujnowanym zamku z czasów Kazimierza Wielkiego. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali obiekt i zamienili go w magazyn. Później budynek stał opuszczony i popadał w ruinę. Dopiero w latach 80. przeprowadzono remont, w ramach którego odtworzono układ wnętrz oraz odrestaurowano malowidła ścienne. Po zakończeniu prac do budynku wprowadziła się Wojewódzka Biblioteka Publiczna. Na początku lat 90. synagoga oraz sąsiadujący z nią dom talmudyczny przeszły na własność gminy żydowskiej, która w 2011 roku sprzedała je prywatnemu właścicielowi. Ten, mimo protestów mieszkańców, kilka lat później wyburzył dom talmudyczny.  Pięć lat temu miasto odzyskało budynek synagogi wraz z placem po wyburzonym zabytku. Od tamtej pory bożnica otwierana jest jedynie okazjonalnie. Remont pozwoli na jej pełne udostępnienie mieszkańcom. 

Wiceprezydent liczy na to, że konkurs na dofinansowanie zostanie rozstrzygnięty w drugiej połowie roku. Jeśli zakończy się pomyślnie dla Konina, miasto ogłosi przetarg na wykonanie prac.