Pierwsi górnicy i energetycy ZE PAK otrzymali państwowe odprawy

60 pierwszych pracowników ZE PAK podpisało umowy z Ministerstwem Aktywów Państwowych na wypłatę rocznych odpraw w ramach tzw. ustawy osłonowej. Uprawnienia, o które walczyły związki zawodowe, stają się faktem.

Wśród pierwszych pracowników objętych wsparciem są specjaliści od naprawy maszyn wspierających pracę na odkrywkach. Otrzymają odprawy równe rocznym zarobkom. – Chcemy pomóc im rozwijać ich potencjał, pomagając im funkcjonować dalej w środowisku, które dobrze znają. Jako ZE PAK chcemy wesprzeć w rozwoju naszych byłych pracowników, którzy postawili na społeczną przedsiębiorczość. Dlatego pomogliśmy im w wykorzystaniu tej siły, narzędzi i znanego im warsztatu – powiedział cytowany w komunikacie spółki prezes ZE PAK Piotr Woźny.

Umowy to efekt przyjętej w sierpniu 2023 r. ustawy osłonowej. Gwarantuje ona pracownikom sektora węgla brunatnego, w tym osobom zatrudnionym w ZE PAK, odprawy równe wysokości rocznych zarobków lub przejście na urlop górniczy lub energetyczny na cztery lata przed osiągnięciem praw emerytalnych. Z uprawnień skorzystać będzie mogło ponad 20 tys. osób, głównie ze spółek skarbu państwa. Odprawy i urlopy pochłoną łącznie ok. 1,3 mld zł i będą finansowane z budżetu państwa przez kolejne dziesięć lat.

– To smutna rzeczywistość – zamykamy naszą ostatnią odkrywkę Tomisławice, a nasi koledzy m.in. z warsztatów mechanicznych tracą pracę. Mimo to, należy docenić osiągnięcie, jakim jest program ustawy osłonowej – odprawy i urlopy energetyczne i górnicze. Nasi pracownicy stojący na przodku transformacji w Polsce skorzystają na tym, bo zbieraliśmy poparcie dla programu blisko trzy lata temu. To trwało za długo, ale w końcu dowieźliśmy to – powiedziała przewodnicząca Związku Zawodowego Kadra przy KWB Konin Alicja Messerszmidt.

Związkowcy o ustawę osłonową walczyli od kilku lat, m.in. zbierając podpisy pod obywatelskim projektem ustawy. Pod koniec kadencji poprzedniego Sejmu ustawa została przyjęta, a na początku tego roku – notyfikowana przez Komisję Europejską. Jej uruchomienie jednak przeciągało się w czasie, o czym związkowcy alarmowali na posiedzeniu sejmowej podkomisji. Podpisanie pierwszych umów w końcu uruchamia potrzebną dla nich pomoc.

– Teraz pora na innych pracodawców – nieuchronne wyłączanie bloków węglowych jeszcze w ciągu najbliższych pięciu lat po zakończeniu kontraktów z rynku mocy nakazuje przyspieszenie działań na rzecz komunikacji tej oferty wobec pracowników. Odpowiedzialni pracodawcy muszą czym prędzej przyjść do swoich pracowników i opowiedzieć im o niuansach tego programu i pokazać, jak można z tego skorzystać. Górnictwo i energetyka węglowa potrzebuje mapy drogowej sprawiedliwej transformacji, a nie bajek o rzekomym odbiciu i szansach na uratowanie – komentuje ekspert Fundacji Instrat Michał Hetmański.

Ustawa osłonowa to jeden z dwóch filarów pomocy dla pracowników Grupy ZE PAK. Drugim jest program „Droga do zatrudnienia po węglu”. To 257 mln zł z unijnego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i budżetu państwa. Górnicy i energetycy ZE PAK, również ci zwolnieniu od 2018 r. oraz ich rodziny, mogą skorzystać w pomocy w poszukiwaniu nowej pracy (subsydiowanej z programu), zakładaniu własnych działalności gospodarczych i spółdzielni socjalnych. Z programu skorzystać będzie mogło ok. dwóch tysięcy osób.