Żywienie dojelitowe - kiedy warto żywić pacjenta przez PEG?

Żywienie dojelitowe pozwala ominąć doustną drogę podawania pokarmu w sytuacji, kiedy tradycyjne metody odżywiania są w jakiś sposób utrudnione. Choć wydaje się, że jest to metoda wysoce inwazyjna, w rzeczywistości pomaga nie dopuścić do ogromnych cierpień i osłabienia organizmu w wyniku niedożywienia.

PEG to przetoka, z pomocą której można żywić chorego specjalnymi preparatami medycznymi.

Skrót PEG oznacza przezskórną endoskopową gastrostomię. Zabieg zakładania PEG może być wykonywany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym i trwa od 15 do 45 minut. Z uwagi na konieczność naruszenia powłok skórnych przeprowadza się go zawsze w ściśle sterylnych warunkach. Przez 8 godzin przed założeniem dostępu nie można spożywać żadnych posiłków. Żywienie dojelitowe rozpoczyna się z reguły już następnego dnia.

Pacjenta z PEG nie można żywić tradycyjnymi, zmiksowanymi potrawami ze względu na trudność w dobraniu odpowiedniej konsystencji i ryzyko zapchania aparatury. Należy pamiętać, że tego rodzaju ingerencja jest konieczna ze względu na ryzyko niedożywienia. Z tego względu chory musi otrzymywać odpowiednio zbilansowane posiłki. W tym przypadku sprawdzi się jedynie dieta przemysłowa, w której zawarte są wszystkie niezbędne białka, elektrolity, pierwiastki śladowe, witaminy i woda. 

Wskazania do zastosowania żywienia dojelitowego mogą być bardzo zróżnicowane.

Żywienie dojelitowe i dożołądkowe rozpoczyna się zawsze na podstawie wyraźnego zalecenia lekarza. PEG sugeruje się zwykle, jeśli ten sposób odżywiania ma trwać dłużej niż 30 dni. Leczenie żywieniowe przez PEG może być stosowane także w warunkach domowych. Wskazaniem do jego rozpoczęcia są m.in. różnorodne schorzenia neurologiczne związane z zaburzeniami połykania, takie jak:

• stwardnienie rozsiane,
• stwardnienie zanikowe boczne,
• choroba Alzheimera,
• choroba Parkinsona,
• guzy mózgu,
• mózgowe porażenie dziecięce,
• stan po udarze mózgu,
• stan po urazie ośrodkowego układu nerwowego.

W ten sam sposób można żywić osoby chore na nowotwory w obrębie głowy, szyi, klatki piersiowej i górnego odcinka przewodu pokarmowego. Żywienie dojelitowe wdraża się także, jeśli pacjent cierpi na zaburzenia odżywiania podczas radio- i chemioterapii.

Przeciwwskazaniem do żywienia dojelitowego mogą być ciężkie poparzenia, atonia żołądka lub jelit, urazy wielonarządowe, wstrząs, ostre stany zapalne w obrębie jamy brzusznej i niedrożność przewodu pokarmowego. W takiej sytuacji lekarz wskaże inne metody, które nie pozwolą dopuścić do wyniszczenia organizmu spowodowanego niedożywieniem.

Podczas żywienia dojelitowego trzeba ściśle trzymać się zaleceń lekarza.

Skóra wokół nacięcia goi się zwykle około 4 tygodnie. W tym czasie trzeba regularnie zmieniać opatrunek. Okolice rany i rurkę początkowo czyści się roztworem soli fizjologicznej. Po zagojeniu zwykle wystarcza woda z mydłem. Należy też pamiętać o zamykaniu i zabezpieczaniu dostępu po użyciu i codziennym obracaniu rurki, co zapobiega jej wtaniu.

Pielęgnując PEG zgodnie ze wskazaniami lekarza prowadzącego można z powodzeniem uniknąć trudności związanych z infekcjami, nudnościami, zaparciami, czy uszkodzeniem dostępu. Jest to ważne nie tylko w okresie pozabiegowym, ale przez cały okres użytkowania.