„Być jak Znamirowska". Film o niezwykłej nauczycielce z Konina

Janina Znamirowska – nauczycielka, której uczniowie po latach postanowili oddać hołd. Film "Być jak Znamirowska..." to dokument o sile edukacji, przyjaźni i nieprzemijającej pamięci.

Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego w Koninie postanowili zrobić film o Janinie Znamirowskiej, nauczycielce języka polskiego w latach 1965 - 1975. Wspólnie realizują dokument pod roboczym tytułem „Być jak Znamirowska”, opowiadający o kobiecie, która dla wielu stała się wzorem na całe życie. Kilkoro dawnych uczniów i uczennic cały czas utrzymuje głębokie kontakty z bohaterką filmu, która obecnie mieszka w Krakowie. 

– Minęło już ponad pół wieku od naszej matury w I LO, ale do dziś łączą nas przyjaźnie, zażyłości i wspomnienia – podkreślają inicjatorzy projektu. – Profesor Janina Znamirowska na zawsze zapisała się w naszych sercach. Wprowadzała nas w świat literatury i sztuki, wykraczając daleko poza ramy szkolnych programów.

Wśród jej dawnych uczniów i uczennic znaleźć można przedstawicieli wielu profesji – nauczycieli, lekarzy, naukowców i artystów. To właśnie podczas zjazdu absolwentów w 2023 roku narodził się pomysł na film dokumentalny. Realizacji podjął się absolwent I LO, reżyser i scenarzysta, Andrzej Moś (matura 1971).

– Jak tylko usłyszałem o propozycji Marii Czajor i Ewy Kulczyckiej, zdecydowałem się od razu – mówi Andrzej Moś. – Pani profesor miała ogromny wpływ na nasz rozwój kulturalny. Kilku kolegów i kilka koleżanek utrzymuje z nią kontakt do dziś.

W czerwcu 2024 roku w I LO odbyło się wyjątkowe spotkanie z Janiną Znamirowską (94 lata). Przybyło ponad 50 absolwentów z różnych roczników, a kamera zarejestrowała nie tylko wzruszające rozmowy, ale też spacer po charakterystycznych miejscach starego Konina – placu Wolności, ulicy Zofii Urbanowskiej czy przed dawnym kinem „Górnik”. 

Ekipa filmowa Andrzeja Mosia zrealizowała również wywiady z byłymi uczniami, którzy specjalnie na tę okazję przyjechali z USA, Niemiec i Norwegii. Później twórcy wyruszyli do Krakowa, by w domowym zaciszu sfilmować rozmowę z samą bohaterką. Realizatorom opowiedziała o swoim dzieciństwie we Lwowie, repatriacji, nauce w Krzeszowicach, studiach na Uniwersytecie Jagiellońskim i pierwszych krokach w zawodzie nauczycielki. Do Konina trafiła z mężem Kazimierzem Znamierowskim (absolwentem AGH w Krakowie), który rozpoczął pracę w konińskiej Hucie Aluminium. Po 10 latach w konińskim liceum, przeniosła się w inne miejsce. 

Pierwsze zdjęcia do filmu powstały dzięki koleżeńskiej zbiórce funduszy, ale etap montażu, udźwiękowienia i postprodukcji wymagał profesjonalnej pracy i dodatkowego finansowania. Z pomocą przyszedł Damian Kruczkowski, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie i prezes Stowarzyszenia Absolwentów i Sympatyków I LO.

– Kiedy przychodzą absolwenci do absolwentów, jedni drugim muszą pomóc – mówi Kruczkowski. – Ten film to historia naszej szkoły i miasta. Program małych grantów w Koninie pozwolił zdobyć potrzebne fundusze - 10.000 na montaż i postprodukcję. 

W realizację filmu zaangażowali się również inni konińscy filmowcy: Zdzisław Siwik, Marcin Oliński (montażysta), na planie pomgał także Janek Bobrowski. W ramach projektu przygotowano także dwie wystawy: w konińskiej bibliotece, a drugą w I LO. Premiera filmu zaplanowana jest na 25 czerwca w Konińskim Centrum Kultury, a dzień później – specjalny pokaz w murach liceum. 

– Zaangażowanie dawnych uczniów pokazuje, jak wielką rolę odegrała profesor Znamirowska – mówi Damian Kruczkowski. – Film może być inspiracją dla współczesnych nauczycieli i uczniów, pokazując, jak wielką siłę ma mądra, serdeczna relacja.

W dokumencie (wykorzystano archiwalne nagrania KDK) pojawia się również postać znakomitego kompozytora, laureata Oscara za muzykę do „Marzyciela”, koninianina z urodzenia - Jana A.P. Kaczmarka (zm. 21 maja 2024), który jako jeden z ulubionych uczniów Janiny Znamirowskiej uczestniczył w szkolnym teatrze „Ósemki”.

– Pani profesor otwierała przed nami horyzonty, które kształtowały nasze życiowe wybory – podkreśla filmowiec i absolwent I LO, Andrzej Moś. – To było coś więcej niż nauka języka polskiego. To był rozwój kulturalny, który procentował przez całe życie.

Film jest pełną emocji i szacunku opowieścią o nauczycielce, która zmieniła życie wielu ludzi. Jest także hołdem dla tych wszystkich pedagogów, którzy nie poprzestają na przekazywaniu wiedzy, ale inspirują i wychowują. Wraz z twórcami zapraszamy na czerwcową projekcję. Spodziewana jest wizyta Janiny Znamirowskiej na konińskiej premierze. Dzięki uprzejmości Andrzeja Mosia prezentujemy zwiastun filmu i zdjęcia z planu.