Afera Collegium Humanum. Konińscy samorządowcy na liście absolwentów

Co najmniej pięcioro członków Platformy Obywatelskiej z Konina ukończyło studia MBA na Collegium Humanum. Władze uczelni zostały w ostatnich dniach zatrzymane pod zarzutem wystawiania dokumentów potwierdzających ukończenie studiów podyplomowych w zamian za korzyści majątkowe i osobiste.

Siedem osób zatrzymanych w związku z działalnością zorganizowanej grupy przestępczej na jednej z uczelni wyższych w Warszawie – taką informację przed weekendem podała Prokuratura Krajowa. Z doniesień medialnych wynika, że chodzi o prywatną uczelnię Collegium Humanum. Śledczy zarzucają jej władzom, m.in. rektorowi, wystawianie dokumentów potwierdzających ukończenie studiów podyplomowych w zamian za korzyści majątkowe i osobiste.

„Porażająca skala fikcji”

Szkołę od niemal dwóch lat opisywali dziennikarze Newsweeka i Polityki. Według ich ustaleń na uczelni miał kwitnąć handel dyplomami MBA. Master of Business Administration to studia przygotowujące kadrę menedżerską. Są jednym z wymogów uprawniających m.in. do zasiadania w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa, ale również spółek komunalnych.

Według ustaleń dziennikarzy, studia na Collegium Humanum były przynajmniej w niektórych przypadkach częściowo lub całkowicie fikcyjne, podobnie jak zagraniczne uczelnie, z którymi polska szkoła miała współpracować. Studia MBA, zazwyczaj kosztujące kilkadziesiąt tysięcy złotych, można tam było zrobić za ok. 10 tys. zł w zaledwie rok, a w przypadku niektórych – nawet krótszym. 

– Rektor i jego uczelnia wysyłali zaproszenia i oferty do studiowania do niemal wszystkich samorządowców w Polsce. Ja widziałam takiego maila wysłanego do warszawskiego samorządowca i tam było napisane mniej więcej tak: „Mamy takie studia MBA, które uprawniają do zasiadania w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa, są u nas wyjątkowo tanie i jeszcze można je dofinansować z Funduszu Pracy, więc możesz się zwrócić do swojego pracodawcy, czyli samorządu i on ci je dofinansuje". Niestety, z tego co wiem, z tej oferty skorzystało tysiące samorządowców w Polsce – powiedziała w poniedziałkowym programie „Studio Wyborcze" na kanale Siekielski Renata Kim, jedna z autorek cyklu tekstów o Collegium Humanum. Dodała, że o ile w pierwszych latach studia mogły być łatwiejsze i tańsze, to jednak się odbywały, o tyle w kolejnych skala sprzedawania dyplomów bez zajęć mogła być już znacznie szersza.

Postawione władzom uczelni zarzuty, choć bez wyroku sądu nie można tego jeszcze przesądzać, przynajmniej częściowo ustalenia dziennikarzy potwierdzają. Wtorkowa Rzeczpospolita podaje: – Skala fikcji, potwierdzonej lewymi dyplomami, jakie wystawiała uczelnia jest porażająca – wskazują źródła gazety w służbach. Dyplomy mają być weryfikowane, minister nauki Dariusz Wieczorek nie wyklucza ich unieważniania.

Absolwenci z Konina: były zajęcia i egzaminy

Z naszych ustaleń wynika, że studia MBA w poznańskim oddziale szkoły ukończyło co najmniej pięcioro polityków Platformy Obywatelskiej z Konina. Jako pierwsi, w roku akademickim 2019/2020, zrobili to poseł Tomasz Nowak, prezes Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sławomir Lorek oraz radna Urszula Maciaszek. W kolejnych latach do grona absolwentów dołączyli jeszcze zastępca prezydenta Konina Witold Nowak i Bartosz Małaczek.

Wszyscy potwierdzili nam otrzymanie dyplomu Collegium Humanum. Jednocześnie wszyscy zapewniają, że ich studia przebiegały zgodnie z procedurami, a oni sami nie mają żadnej wiedzy dot. stawianych władzom uczelni zarzutów (pełne odpowiedzi na zadane przez nas pytania w przypadku tych osób, które odpowiadały mailowo, zamieszczamy na końcu artykułu).

– Zajęcia obejmowały dwa semestry i odbywały się w ustalone z góry terminy po dwa dni w weekendy zgodnie z przedstawionym harmonogramem oraz w sposób zgodny z przyjętym na uczelni Regulaminem Studiów Podyplomowych. (…) Po zakończeniu zjazdów szkoleniowych uczelnia przeprowadziła egzamin obejmujący swoim zakresem całość materiału, którego zdanie było warunkiem koniecznym do zaliczenia roku i uzyskania dyplomu – wyliczył Bartosz Małaczek. Studia skończył w 2022 r. – Nie miałem wówczas wiedzy o stosowanych przez uczelnie praktykach opisywanych w ostatnim czasie w mediach sugerujących przyjmowanie korzyści majątkowych przez władze uczelni w zamian za ukończenie studiów i nie miałem styczności z takimi propozycjami ze strony uczelni. Odpłatny charakter studiów podyplomowych nie wzbudzał we mnie wątpliwości, gdyż jest to jedna z form zarobkowych każdej uczelni.

Sławomir Lorek: – Zajęcia w Poznaniu odbywały się weekendowo, zgodnie z wszystkim procedurami, studia zostały zakończone przeprowadzonym egzaminem. Również w trakcie pandemii, gdy zajęcia były organizowane czasowo zdalnie, nie miałem uwag do ich przebiegu.

– Nie było takich sytuacji, że dobra, kończymy wcześniej. To było naprawdę trudno przejść – przekazała w rozmowie telefonicznej Urszula Maciaszek. Jak dodała, w każdych zajęciach uczestniczyło ok. 50 osób.

Wiceprezydent z dofinansowaniem na studia

Większość naszych rozmówców ocenia studia jako przydatne i jakościowe. Inne zdanie miał jedynie poseł Tomasz Nowak, który porównał je do również podyplomowych studiów ukończonych na SGH. – Nie byłem zachwycony SGH i nie byłem zachwycony Collegium Humanum. Moim zdaniem te wszystkie studia powinny być pod specjalnym nadzorem. Uczelnie traktują te dodatkowe studia płatne jako źródło zarabiania pieniędzy. Takie mam doświadczenie. Trzeba się zastanowić jak zrobić, by ci, którzy chcą pozyskać wiedzę i wydają na to pieniądze, byli z tego zadowoleni. Trzeba postawić jakieś wymagania.

Studia na Collegium Humanum wybrał również zastępca prezydenta Konina Witold Nowak. Co więcej – uzyskał na ten cel dofinansowanie z Urzędu Miejskiego w Koninie w wysokości 4950 zł (50% czesnego). – Wszystkie zajęcia się odbyły, podobnie jak egzamin kończący. Studiując tam – podobnie jak w UAM, PWSZ czy SGH, które kończyłem – koncentrowałem się na nauce, a nie funkcjonowaniu uczelni. Collegium Humanum miało zgodę Ministerstwa Nauki na takie studia i to miało dla mnie znaczenie przy wyborze uczelni – ocenił Witold Nowak.

W 2023 roku, czyli jeszcze przed postawieniem zarzutów władzom uczelni, ale już po nagłośnieniu sprawy przez media, podobne dofinansowanie otrzymała Skarbnik Miasta Ewelina Ostajewska-Szwankowska.

Dwoje zasiada w radach nadzorczych

Bezpośrednie korzyści ze zrobienia studiów MBA jak na razie osiągnęło dwoje spośród konińskich absolwentów Collegium Humanum. Urszula Maciaszek w 2020 r., kilka miesięcy po odebraniu dyplomu, weszła w skład rady nadzorczej ARR Transformacja (spółki-córki Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie). Witold Nowak w 2022 r. powołany został na członka rady nadzorczej Miejskiego Zakładu Usług Komunalnych w Kole.

Bartosz Małaczek jest członkiem rady nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej Zatorze (podobnie jak Witold Nowak), ale do zasiadania tam nie są wymagane studia MBA. Sławomir Lorek i Tomasz Nowak w żadnych radach nadzorczych nie zasiadają.

Odpowiedź Witolda Nowaka:

Studia MBA w Collegium Humanum ukończyłem na uczelni, jak wielu studentów. Wszystkie zajęcia się odbyły, podobnie jak egzamin kończący. Studiując tam – podobnie jak w UAM, PWSZ czy SGH, które kończyłem – koncentrowałem się na nauce, a nie funkcjonowaniu uczelni. Collegium Humanum miało zgodę Ministerstwa Nauki na takie studia i to miało dla mnie znaczenie przy wyborze uczelni.

Odpowiedź Sławomira Lorka:

Studia podyplomowe Collegium Humanum ukończyłem, ale w Poznaniu i to kilka lat temu. Zajęcia w Poznaniu odbywały się weekendowo, zgodnie z wszystkim procedurami, studia zostały zakończone przeprowadzonym egzaminem. Również w trakcie pandemii, gdy zajęcia były organizowane czasowo zdalnie, nie miałem uwag do ich przebiegu. Miałem prawie 100 procentową frekwencję podczas zajęć i dobrze wspominam wykładowców, których artykuły miałem okazję przeczytać w prasie ogólnopolskiej. Organizacja tych studiów podyplomowych nie odbiegała specjalnie  od innych, w których miałem okazję uczestniczyć. Nie mam żadnej wiedzy na temat zarzutów stawianym dzisiaj władzom uczelni.

Odpowiedź Bartosza Małaczka:

Po zakończeniu studiów prawniczych w 2020 roku na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, w celach edukacyjnych oraz mając na względzie chęć własnego dalszego rozwoju osobistego w roku akademickim 2021/2022 uczestniczyłem w studiach podyplomowych organizowanych przez Collegium Humanum na kierunku "Executive Master of Business Administration (MBA)". Nie miałem wówczas wiedzy o stosowanych przez uczelnie praktykach opisywanych w ostatnim czasie w mediach sugerujących przyjmowanie korzyści majątkowych przez władze uczelni w zamian za ukończenie studiów i nie miałem styczności z takimi propozycjami ze strony uczelni. Odpłatny charakter studiów podyplomowych nie wzbudzał we mnie wątpliwości, gdyż jest to jedna z form zarobkowych każdej uczelni. Chcąc nabierać umiejętności w wybranej przez siebie specjalizacji aktualnie w roku akademickim 2023/2024 jestem uczestnikiem studiów podyplomowych na poznańskiej uczelni SWPS kształcąc się na kierunku "Prawne aspekty procesu inwestycyjnego", które równie podobnie mają odpłatny charakter.

Zajęcia obejmowały dwa semestry i odbywały się w ustalone z góry terminy po 2 dni w weekendy zgodnie z przedstawionym harmonogramem oraz w sposób zgodny z przyjętym na uczelni Regulaminem Studiów Podyplomowych. Tematyka zajęć w dużej mierze wiązała się z aspektami prawnymi, co pokrywało się z moimi zainteresowaniami wynikającymi z wykształcenia, m.in. ładem korporacyjnym spółek prawa handlowego, publicznym prawem gospodarczym, zarządzania mieniem państwowym i związanym z tym odpowiedzialnością członków zarządu, jak również kwestiami tzw. "miękkich kompetencji", jak np. praktyk negocjacyjnych, etykiety i savoir vivre w biznesie, psychologii biznesu. Wykładowcy w sposób rzetelny i merytoryczny podchodzili do prezentacji przedstawianych zagadnień. Po zakończeniu zjazdów szkoleniowych uczelnia przeprowadziła egzamin obejmujący swoim zakresem całość materiału, którego zdanie było warunkiem koniecznym do zaliczenia roku i uzyskania dyplomu. Wartym w tym miejscu podkreślenia jest fakt, że ukończenie przeze mnie studiów w Collegium Humanum, nie uprawnia mnie do zasiadania w organach nadzorczych spółek Skarbu Państwa, z uwagi na niespełnianie przeze mnie innych kryteriów określonych w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym.

Podejmowanie przeze mnie studiów podyplomowych, zarówno na kierunku MBA, jak również tych odbywanych aktualnie na SWPS związane jest z rozszerzeniem i uzupełnieniem zdobywanych na odbywanej również aplikacji radcowskiej wiedzy i doświadczenia z praktycznym zastosowaniem rozwiązań prawnych w biznesie prezentowanych na zajęciach przez wykładowców-menagerów i praktyków.