Dlaczego socjalizm musiał upaść?

Zdaniem Leszka Balcerowicza, nigdy nie było i nie będzie dobrego socjalizmu. Dzisiaj autor planu transformacji polskiej gospodarki wygłosił wykład w auli PWSZ w Koninie.

Dlaczego socjalizm musiał upaść? Jak przebiegały w Polsce przemiany ustrojowe, zapoczątkowane 25 lat temu? Jakie wyzwania stoją dzisiaj przed polską gospodarką? Na te i podobne pytania odpowiadał dzisiaj prof. Leszek Balcerowicz. Swój wykład rozpoczął od opisania rzeczywistości poprzedniego ustroju, nazywanego realnym socjalizmem. - Nie było prywatnej przedsiębiorczości – wyjaśniał młodemu audytorium – i tylko w ograniczonym zakresie funkcjonowało prywatne rolnictwo i rzemieślnicy. Dobrowolne transakcje między ludźmi, nazywane rynkiem, były zakazane. Osoby usiłujące dokonywać wymiany handlowej poza ramami socjalistycznego państwa były nazywane spekulantami i karane.

- W PRL odbywały się wybory, ale nie mieliśmy wyboru, jednak w głosowaniu brało udział 90 proc. uprawnionych do głosowania – przypomniał profesor. - I to było zachowanie racjonalne, bo kto nie poszedł głosować, musiał liczyć się z tym, że nie dostanie awansu, przydziału na mieszkanie lub samochód, albo jego dzieci nie dostaną się na studia. Dzisiaj mamy wolny wybór, jednak głosować chodzi coraz mniej osób, rośnie za to liczba narzekających. Mamy w Polsce mnóstwo irytującego narzekania.

Mówiąc o efektach gospodarki socjalistycznej, profesor Balcerowicz przypomniał, że w 1950 roku Hiszpania miała dochód na mieszkańca niższy nieco od Polski, a czterdzieści lat później był on już kilkakrotnie wyższy od naszego. Z kolei po czterdziestu latach funkcjonowania socjalizmu koreańskiego Południe miało dochód kilkunastokrotnie wyższy od Północy. - W PRL przyszłość była pewna i mogło być... tylko gorzej. Teraz są możliwe różne scenariusze i od nas zależy, jaka będzie przyszłość. Szybkość rozwoju - dodał - zależy od tego, jak silne są grupy roszczeniowe, które wymuszają rozwiązania korzystne dla siebie, a szkodliwe dla innych

- Skoro mamy wolność, to dlaczego musimy płacić składki na ZUS – zapytał jeden ze studentów, nagrodzony za to pytanie rzęsistymi oklaskami. - Nie chcecie płacić ZUS-u? - zapytał wyraźnie poirytowany profesor. - Zaproponujcie swoim dziadkom i rodzicom, żeby przestali pobierać renty i emerytury, to wtedy można będzie ZUS zlikwidować.

Zapytany przez dziennikarza portalu LM.pl o przypadek gosławickiej cukrowni, która przez prywatnego właściciela z zagranicy została zrównana z ziemią z powodu limitów produkcji cukru, Leszek Balcerowicz odpowiedział, że są to konsekwencje polityki Unii Europejskiej.

Podkreślił też, że bzdurą jest utrzymywanie własności państwowej w gospodarce, nawet jeśli dotyczy ona dziedzin uważanych za strategiczne. - Inwestycje publiczne są często robione właśnie pod publiczkę i cechuje je niecelowość i marnotrawstwo.

Na zakończenie prof. Leszek Balcerowicz podpisywał swoją książkę „Trzeba się bić. Opowieść biograficzna.”